Tác hại của thiếu canxi đối với sức khỏe con người

Canxi là một khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xương, răng, hệ thần kinh và nhiều chức năng khác. Tuy nhiên, rất nhiều người không nhận thức được tầm quan trọng của canxi và dễ bị thiếu hụt. Việc thiếu canxi kéo dài có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những tác hại của của thiếu canxi và cách phòng tránh.

Vai trò của canxi trong cơ thể

Canxi chiếm khoảng 1,5 – 2% trọng lượng cơ thể, trong đó 99% tập trung ở xương và răng, phần còn lại nằm trong máu, cơ và các mô khác. Canxi đóng vai trò quan trọng trong:

• Xây dựng và duy trì xương chắc khỏe.
• Điều hòa hoạt động của cơ bắp và hệ thần kinh.
• Hỗ trợ quá trình đông máu.
• Tham gia vào quá trình dẫn truyền tín hiệu thần kinh.
• Giúp ổn định nhịp tim và huyết áp.

Nếu cơ thể không được cung cấp đủ canxi từ thực phẩm, nó sẽ rút canxi từ xương, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Tác hại của thiếu canxi

Thiếu canxi có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong cơ thể, từ xương, răng cho đến hệ thần kinh và tim mạch. Dưới đây là những tác hại nghiêm trọng của việc thiếu canxi.

Ảnh hưởng đến xương và răng

• Loãng xương: Khi thiếu canxi, cơ thể sẽ lấy canxi từ xương để duy trì các chức năng khác. Điều này làm xương trở nên yếu, giòn và dễ gãy.
• Chậm phát triển chiều cao ở trẻ em: Trẻ em cần nhiều canxi để phát triển xương. Nếu không được cung cấp đủ, trẻ có thể bị còi xương, thấp bé hơn so với bạn bè cùng trang lứa.
• Gãy xương dễ dàng: Người lớn tuổi thiếu canxi có nguy cơ cao bị loãng xương và gãy xương, đặc biệt là ở vùng hông, cổ tay và cột sống.
• Sâu răng, hỏng men răng: Canxi là thành phần quan trọng của men răng. Thiếu canxi làm men răng yếu đi, dễ bị sâu và hỏng răng.

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh

• Chuột rút, co cứng cơ: Canxi tham gia vào quá trình co giãn cơ. Thiếu canxi có thể gây ra tình trạng chuột rút, co cứng cơ, đặc biệt là ở chân và tay.
• Tê bì tay chân: Lượng canxi trong máu thấp có thể gây tê bì, châm chích ở tay, chân hoặc quanh miệng.
• Dễ cáu gắt, stress: Thiếu canxi ảnh hưởng đến hệ thần kinh, khiến người bệnh dễ căng thẳng, lo lắng và cáu gắt.
• Rối loạn giấc ngủ: Canxi giúp cơ thể thư giãn và dễ ngủ. Nếu thiếu, người bệnh có thể bị mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.

Ảnh hưởng đến tim mạch

• Huyết áp không ổn định: Canxi giúp điều hòa huyết áp. Thiếu canxi có thể dẫn đến huyết áp cao hoặc thấp bất thường.
• Nhịp tim rối loạn: Canxi đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của cơ tim. Khi thiếu canxi, tim có thể đập nhanh, loạn nhịp hoặc yếu đi.
• Tăng nguy cơ đột quỵ: Một số nghiên cứu cho thấy thiếu canxi có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch

• Suy giảm hệ miễn dịch: Canxi giúp kích hoạt các tế bào miễn dịch. Khi thiếu canxi, cơ thể dễ bị nhiễm trùng, cảm cúm và các bệnh lý khác.
• Chậm lành vết thương: Canxi tham gia vào quá trình đông máu và tái tạo mô. Nếu thiếu canxi, vết thương sẽ lâu lành hơn bình thường.

Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh

• Ảnh hưởng đến thai nhi: Mẹ bầu thiếu canxi có thể ảnh hưởng đến sự phát triển xương của thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non hoặc trẻ nhẹ cân.
• Loãng xương sau sinh: Trong thời gian mang thai và cho con bú, nếu mẹ không bổ sung đủ canxi, cơ thể sẽ lấy canxi từ xương, khiến mẹ dễ bị loãng xương sau này.
• Trẻ sơ sinh bị còi xương: Trẻ bú mẹ có thể bị thiếu canxi nếu sữa mẹ không cung cấp đủ lượng cần thiết, dẫn đến còi xương, chậm mọc răng và suy dinh dưỡng.

Nguyên nhân gây thiếu canxi

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu canxi, bao gồm:

• Chế độ ăn uống thiếu canxi: Không ăn đủ thực phẩm giàu canxi như sữa, cá, rau xanh…
• Thiếu vitamin D: Vitamin D giúp hấp thu canxi. Nếu thiếu vitamin D, cơ thể sẽ không hấp thu canxi hiệu quả.
• Rối loạn nội tiết: Một số bệnh lý như suy tuyến cận giáp có thể làm giảm lượng canxi trong máu.
• Sử dụng quá nhiều caffeine và muối: Chất này làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu.
• Lão hóa: Khi tuổi tác tăng, khả năng hấp thu canxi của cơ thể giảm đi, làm tăng nguy cơ loãng xương.

Cách phòng ngừa thiếu canxi

Để tránh các tác hại của thiếu canxi, chúng ta cần thực hiện các biện pháp sau:

• Bổ sung thực phẩm giàu canxi: Ăn nhiều sữa, phô mai, cá hồi, rau xanh đậm (bông cải xanh, cải bó xôi), hạnh nhân…
• Đảm bảo đủ vitamin D: Tắm nắng buổi sáng, ăn thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, trứng, nấm…
• Hạn chế thực phẩm cản trở hấp thu canxi: Tránh dùng quá nhiều caffeine, muối, đồ uống có ga.
• Vận động thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường mật độ xương.
• Khám sức khỏe định kỳ: Để kiểm tra nồng độ canxi trong cơ thể và có biện pháp bổ sung phù hợp.

Kết luận

Thiếu canxi có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, từ xương khớp, thần kinh đến tim mạch. Việc nhận thức đúng về tầm quan trọng của canxi và bổ sung đầy đủ qua chế độ ăn uống là điều cần thiết để duy trì sức khỏe tốt. Nếu bạn có dấu hiệu thiếu canxi, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng điều trị kịp thời.